ДУ «Цэнтр гігіены і эпідэміялогіі»
Кіраўніцтва справамі Прэзідэнта
Рэспублікі Беларусь

Прафілактыка сальмонеллезной інфекцыі

З надыходам цёплага часу года і павелічэннем колькасці выездаў на прыроду і дачныя ўчасткі ўзрастае рызыка заражэння вострымі кішэчнымі інфекцыямі. У цёплы час года актывізуюцца ўзбуджальнікі бактэрыяльных кішачных інфекцый, лідзіруючае месца сярод якіх займае сальманелёз.

Сальманелёз-гэта інфекцыйнае захворванне, выкліканае бактэрыямі роду Salmonella, характарызуецца разнастайнымі клінічнымі праявамі ад бессімптомнага носьбіцтва да цяжкіх формаў. У большасці выпадкаў працякае з пераважным паразай органаў стрававальнага гасцінца (болі ў жываце, млоснасць, ваніты, дыярэя).

Крыніцай інфекцыі ў асноўным з’яўляюцца сельскагаспадарчыя жывёлы (буйную рагатую жывёлу, свінні) і птушкі (куры, гусі, качкі, індычкі), а таксама хворы сальманелёзам чалавек ці носьбіт.

Заражэнне людзей ад жывёл можа адбывацца пры ўжыванні мяса і мясапрадуктаў птушкі або жывёл, а таксама яек, крэмавых вырабаў у якіх могуць знаходзіцца сальманелы.

Сальманелы адносна ўстойлівыя ў знешнім асяроддзі і могуць захоўваць жыццяздольнасць у вадзе да 5-6 месяцаў, у замарожаным мясе-6 месяцаў, у яечным парашку – 3-9 месяцаў, у глебе – да 18 месяцаў. Пры тэмпературы 70°С сальманелы гінуць на працягу 5-10 хвілін, высокія тэмпературы, пачынаючы з 80°С, і кіпячэнне (100°С) пагібельна дзейнічаюць на сальманелы.З гэтага вынікае важнае патрабаванне да правільнай кулінарнай тэрмічнай апрацоўцы прадуктаў.

Сальманелы добра размнажаюцца ў харчовых прадуктах. На хуткасць размнажэння ў найбольшай меры ўплываюць тэмпературныя ўмовы і рН асяроддзя харчовага прадукта. У тэрмічнаму апрацаваных мясным і рыбным фаршы, кіпячоным малацэ колькасць сальманелможа дасягаць інфікуе (здольнай выклікаць захворванне) дозы пры тэмпературы 37°С праз 4,5-6,5 гадзін, пры тэмпературы 20-22°С – праз 11,5-13,5 гадзін.Прычым небяспека заражэння павялічваецца яшчэ і таму, што, размножваючыся ў гатовым страве, сальманелы не змяняюць ні яго вонкавага выгляду, ні густу, ні паху.

Вядучай мерай прафілактыкі кішачных інфекцый з’яўляецца захаванне правілаў асабістай гігіены: неабходна часцей мыць рукі-перад падрыхтоўкай і прыёмам ежы, пасля кожнага перапынку ў працэсе гатавання, пасля наведвання туалета, пасля прыходу з вуліцы, пасля кантакту з хатнімі жывёламі.

Для таго, каб не падвяргаць рызыцы захворвання кішачнымі інфекцыямі, у тым ліку сальманелёзам,неабходна:

1. выконваць тэрміны і ўмовы захоўвання прадуктаў, не набываць прадукты ў выпадковых асоб ці ў месцах несанкцыянаванага гандлю, не ўжываць мяса, не якое прайшло ветэрынарны кантроль;
2. пры падрыхтоўцы ежы варта забяспечваць дастатковую тэрмічную апрацоўку страў: мяса і птушку варта добра праварваць або прожаривать з абодвух бакоў пад вечкам, гатоўнасць стравы можна вызначыць па наяўнасці бясколернага соку на месцы праколу. Не рэкамендуецца ўжываць яйкі сырымі, ўсмятку, у выглядзе яечні;
3. пазбягаць кантакту сырых і гатовых харчовых прадуктаў: для сырога мяса, рыбы, птушкі і для вараных прадуктаў неабходна выкарыстоўваць розныя апрацоўчыя дошкі і нажы, сачыць за тым, каб і ў халадзільніку сырое мяса, птушка не захоўваліся ў непасрэднай блізкасці з гатовымі стравамі.

Пры адпачынку на прыродзе неабходна правільна падрыхтавацца да паездкі: узяць з сабой вадкае мыла або дэзінфікуе сродак для рук, якія хутка псуюцца прадукты змясціць у сумку-халадзільнік альбо адмовіцца ад іх зусім, выкарыстоўваць толькі бутыляваную ваду, старанна мыць гародніна, садавіна, ягады. Асаблівы акцэнт – на дастатковую тэрмічную апрацоўку мяса пры падрыхтоўцы шашлыкоў (старанна прожаривать). Купацца толькі ў спецыяльна прызначаных для гэтых мэтаў месцах.

Выкананне гэтых нескладаных саветаў дапаможа пазбегнуць захворвання вострымі кішачнымі інфекцыямі і захаваць здароўе.